สารกรอง (Filter Media) คือตัวช่วยสำคัญของระบบกรองน้ำ ไม่ว่าจะเป็นระบบกรองน้ำใช้ในบ้าน หรือระบบบำบัดน้ำสำหรับโรงงานอุตสาหกรรม ทั้งทราย, แอนทราไซต์, คาร์บอน, หรือเรซิ่น การดูแลรักษาสารกรองอย่างถูกวิธีจึงเป็นสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม เพราะมันไม่เพียงช่วยรักษาประสิทธิภาพการกรองน้ำให้คงที่และยาวนานเท่านั้น แต่ยังช่วยประหยัดต้นทุนในการเปลี่ยนสารกรองชุดใหม่ก่อนกำหนดด้วย
C.M.P. GROUP ผู้เชี่ยวชาญด้านสารกรองคุณภาพสูงเข้าใจดีในเรื่องของการดูแลระบบกรองว่าไม่ใช่เรื่องยาก เราจึงสรุป 3 สิ่งสำคัญที่คุณ "ต้องทำ" เพื่อดูแลสารกรองของคุณให้อยู่ได้นาน คุ้มค่า คุ้มราคาที่สุด มาดูกัน
1. การล้างย้อน (Backwash) อย่างสม่ำเสมอเพื่อขจัดตะกอนที่อุดตัน
ลองนึกภาพตาม เวลาที่น้ำไหลผ่านสารกรอง เม็ดทราย เม็ดคาร์บอน หรือเรซิ่น ก็จะคอยดักจับฝุ่น ตะกอน และสิ่งสกปรกต่างๆ ไว้ พอใช้ไปนานๆ สารกรองก็จะเริ่ม "ตัน" เหมือนฟองน้ำที่เต็มไปด้วยโคลน ทำให้น้ำไหลผ่านได้ช้าลง (แรงดันน้ำตก) และกรองได้ไม่สะอาดเหมือนเดิม
การล้างย้อน (Backwash) คือการ "สวนน้ำกลับ" เราจะปล่อยให้น้ำไหลย้อนทิศทาง (จากข้างล่างขึ้นข้างบน) เพื่อดันให้เม็ดสารกรองขยับตัว (ฟูขึ้น) แล้วชะล้างเอาพวกฝุ่น โคลน และตะกอนที่อุดตันอยู่ หลุดลอยออกไปกับน้ำทิ้ง
ต้องล้างเมื่อไหร่?
-สังเกตที่แรงดันน้ำ: เมื่อคุณรู้สึกว่าน้ำไหลเบาลงมาก หรือแรงดันน้ำลดลงผิดปกติ นั่นคือสัญญาณว่า "ตันแล้ว" ให้ล้างได้เลย
-กำหนดเวลา: โดยทั่วไปอาจต้องล้างทุก 1-2 สัปดาห์ หรือตามปริมาณการใช้น้ำและความขุ่นของน้ำดิบ
-ล้างจนใส: ล้างไปเรื่อยๆ จนกว่าน้ำที่ไหลออกมาจะเป็นน้ำใสๆ ไม่มีสีขุ่นหรือตะกอนแล้ว จึงปิดการล้างย้อน จากนั้นควรตามด้วยขั้นตอนการล้างเร็ว (Fast Rinse) เพื่อจัดเรียงชั้นสารกรองให้เข้าที่ก่อนนำกลับไปใช้งานปกติ
2. การฟื้นฟูสภาพ (Regeneration) สำหรับสารกรองบางชนิด ให้กลับมาดักจับหินปูนได้อีกครั้ง
สารกรองบางชนิด เช่น สารกรองเรซิ่น (Resin) ที่เราใช้ในการกำจัดหินปูน (ความกระด้างของน้ำ) มีหลักการทำงานเหมือนกับการ "แลกเปลี่ยน" ตัวมันจะดึงหินปูนเข้ามาเก็บไว้ และปล่อยสารดีๆ ออกไปแทน
แต่พอเรซิ่นดักจับหินปูนไว้จน "อิ่มตัว" และไม่สามารถแลกเปลี่ยนประจุได้อีก มันก็จะหมดสภาพ ประสิทธิภาพในการทำน้ำอ่อนก็จะลดลงจนแทบไม่เหลือ
การฟื้นฟูสภาพ (Regeneration) คือการช่วยให้เม็ดเรซิ่นกลับมาทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกครั้ง
-ทำอย่างไร?: เราจะใช้ "น้ำเกลือเข้มข้น" (ที่เรียกว่า Brine Solution) ล้างผ่านชั้นเรซิ่น
-หลักการทำงาน: น้ำเกลือจะเข้าไป "ผลัก" เอาหินปูนที่เรซิ่นดักจับไว้ออกไปทั้งหมด ทำให้เรซิ่นกลับมาพร้อมทำงานดักจับหินปูนได้เหมือนเดิม
-ความถี่: ต้องทำตามระยะเวลาที่ผู้ผลิตแนะนำอย่างเคร่งครัด เพื่อให้เรซิ่นพร้อมทำงานอยู่เสมอ
การทำ Regeneration ที่ถูกต้องและสม่ำเสมอจะช่วยยืดอายุการใช้งานของเรซิ่นได้นาน และรับประกันว่าน้ำที่ได้จะมีคุณภาพตามที่ต้องการ
3. ตรวจสอบ "แรงดัน" และ "คุณภาพน้ำ"
การคอยสังเกตความผิดปกติของระบบเป็นวิธีป้องกันปัญหาที่ดีที่สุด
3.1 คอยดูความต่างของแรงดัน (Pressure Drop)
-แรงดันตกคร่อม คือการวัดแรงดันน้ำ "ก่อนเข้า" และ "หลังออก" ถังกรอง
-ถ้าแรงดันมันต่างกันมากผิดปกติ แปลว่าสารกรอง "เริ่มตันหนักแล้ว" (เหมือนคนเป็นหวัด คัดจมูก หายใจลำบาก) ซึ่งเป็นสัญญาณว่าถึงเวลาล้างย้อน
-การดูเกจวัดแรงดันสม่ำเสมอจะช่วยให้คุณรู้ตัวก่อนที่น้ำจะไหลเบาจนน่ารำคาญ
3.2 สังเกตคุณภาพน้ำหลังกรอง
-น้ำใสเหมือนเดิมไหม? ถ้าหลังกรองแล้วน้ำยังขุ่น หรือมีตะกอนหลงเหลือ แปลว่าการกรองเริ่มมีปัญหา
-น้ำยังนุ่มอยู่ไหม? สำหรับบ้านที่ใช้เรซิ่น ลองสังเกตว่ามีคราบหินปูนขาวๆ กลับมาเกาะตามก๊อกน้ำเร็วขึ้นหรือไม่? ถ้าใช่ แปลว่าเรซิ่นหมดสภาพและถึงเวลาต้องฟื้นฟูแล้ว
-ค่า pH: การเปลี่ยนแปลงของ pH อาจบ่งบอกถึงการทำงานของสารกรองบางชนิด (เช่น คาร์บอน) ที่เริ่มลดลง
สัญญาณเตือน: ถ้าคุณทำ Backwash (และ Regeneration) อย่างถูกต้องตามกำหนดแล้ว แต่คุณภาพน้ำยังคงลดลงอย่างต่อเนื่อง นั่นเป็นสัญญาณว่า "สารกรองหมดอายุแล้วจริงๆ" ไม่สามารถฟื้นฟูได้อีก ก็ถึงเวลาเปลี่ยนสารกรองใหม่
การลงทุนในสารกรองคุณภาพดี คือความคุ้มค่าระยะยาว
การยืดอายุสารกรองให้คุ้มค่าที่สุดไม่ได้เป็นเพียงแค่การดูแลรักษาตามรอบเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการเลือกใช้สารกรองที่มีคุณภาพสูงตั้งแต่แรกด้วย เพราะสารกรองที่ได้มาตรฐานจะมีความทนทานต่อการล้างย้อนและการฟื้นฟูสภาพมากกว่า ทำให้สามารถใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพได้ยาวนานกว่า
หากคุณกำลังมองหาสารกรองคุณภาพสูงที่ผ่านการรับรองและได้มาตรฐานอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็น Anthracite (แอนทราไซต์) สำหรับกรองตะกอน, BIRM สำหรับกำจัดเหล็ก, หรือ Resin (เรซิ่น) ที่มีประสิทธิภาพสูง หรือวิธีดูแลระบบกรอง ติดต่อผู้เชี่ยวชาญจาก C.M.P. Group ได้เลย
